MAKALE ARTICLE

Kapitalizmin, gezegenimizi insanın insan, hayvanın hayvan, bitkinin bitki, böceğin böcek vb. olarak yaşayamayacağı bir hale getirdiği ve “Yaşamın Krizi” olarak adlandırdığımız bu koşulların sonuçlarından birisi olarak COVID-19 pandemisini yaşıyoruz. Kapitalizmle mücadele etmeden pandemiyle mücadele edebilmek mümkün görünmüyor. Dünya Bankası tarafından seksenli yıllarda tanımlanan “sağlık krizi” ve çözümü için sistem içindeki tüm ülkelere dayatılan “sağlıkta reform” uygulamaları, yıllar önce “sağlıkta reform pandemisi”ne dönüşmüştü. Bu süreçte, sağlık sektörünün sermaye için yeni bir birikim alanı haline getirilmesi hedefl endiğinden, yurttaşların sağlık hizmetlerine ulaşma hakkı ellerinden alındı. Yerine, herkese parası kadar sağlık hizmeti sunan, sağlık çalışanları arasında rekabet yaratıp, bunu sürekli besleyen ve güvencesiz çalışmayı yaygınlaştıran, sömürü oranı yüksek bir sağlık sistemi kuruldu. Kurulan sistemde, sağlık hizmetlerinin çok büyük bir bölümünün hastaneler aracılığı ile sunulması sağlandı. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde nüfus ve bölge temelli örgütlenme ortadan kaldırıldı, “hekim seçme özgürlüğü” iddiası ile liste uygulaması getirildi, hizmet sunumu özelleştirildi. Dünyadaki neredeyse bütün ülkeler, söz konusu özellikleri taşıyan sağlık sistemine sahip oldukları bir dönemde, COVID-19 pandemisiyle karşılaştılar ve ilk aşamada (yeni düzenlemeler gerçekleştirene kadar) çok az sayıdaki ülke dışında, pandemiye benzer yanıtı verdiler: “hastaneye başvuranlara hizmet sunumu” ve bunun sonucunda da hastanelerin çökme noktasına gelmesi. Sağlık sistemi özelinde, bölge ve nüfus tabanlı örgütlenmiş, ekip hizmeti ve kamusal birinci basamak sağlık hizmet modeli ile sunulabilecek olan; belirti vermeyen hastaların saptanacağı yaygın test uygulaması, temaslı takibi ve filyasyon gibi salgınla mücadelenin en temel araçlarından hiçbirisi bu ülkelerde COVID-19 salgının ilk aşamasında kullanılamadı. Dosya çalışması kapsamında yer alan 40’dan fazla ülke örneğinde COVID-19 pandemisindeki mevcut durum bilimsel verilerle ortaya konmaktadır.

We are experiencing the COVID-19 pandemic as one of the consequences of prevailing circumstances that we call “Crisis of Life” where capitalism carried the planet to a point where human beings, animals, plants, insects, etc. can no more survive as they are. It does not seem possible to combat the pandemic without struggling against capitalism. The “health crisis” defined by the World Bank in the 1980s and “health reform” practices imposed on all countries within the system as a solution had earlier assumed the form of “health reform pandemic.” Since the aim of this process was to make the sector of health a new field of capital accumulation, many citizens were deprived of their right to health services. What replaced the old one was a system that accords citizens health service according to their material wealth status, creates and continuously feeds competition among health workers, and makes precarious work more common than ever where there are high rates of exploitation. In the new system a large part of health services was to be delivered through hospitals. Population and geographical area-based organization in primary health services was eliminated. The practice of listing was introduced for so called “freedom to choose one’s own physician” and service delivery was privatized. Almost all countries in the world met the COVID-19 pandemic with their heath systems as described above and, at the first stage (until new arrangements were made), gave similar responses to it except for very few countries: Service delivery to those applying to hospitals and hospitals coming to a point of collapse as a result. None of the most fundamental means in combating pandemics could be used in these countries during the first stage of the COVID-19 pandemic. What had been foregone were services that could have been delivered through primary public health services model built upon regions and population clusters accompanied by tests to identify asymptomatic patients, contact tracing and filiation. Supported by scientific data, the paper has been revealed the present situation in COVID-19 pandemic in more than 40 country examples.