40. YIL / Fortieth Year
Hakem Kurulu'ndan
40 Yaşında! Evet Türk Tabipleri Birliği (TTB) yayın organlarından Toplum ve Hekim Dergisi, Ocak 1978 tarihinde başladığı yayın hayatının 40 yılını geride bıraktı. Dergimiz 2018 yılı ile birlikte 40. yaşına girdi.
Okumakta olduğunuz 2018 yılının ilk sayısı, Toplum ve Hekim’e günümüzde emek veren bizlerin, sizlerle paylaşmaktan özel gurur duyduğu 40 yıllık tarihi sürecin bir göstergesi, ürünü. Sizlerin de tanıklığında bu tarihsel süreçte, Dergimizin organlarında görev alarak, mutfağında çalışarak yazılarını göndererek, eleştiri ve önerilerini ileterek, dizgisinden matbaadaki basımına kadar sizlere ulaştırabilmemiz için her türden emek veren dostlarımızı sevgi ve saygıyla anıyor, sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz. İyi ki emeklerini ve katkılarını Toplum ve Hekim’den esirgemediler. Kolektif irade ve kolektif emek ile süreklilik sağlayarak ve kurumsallaşarak bugünlere hep birlikte ulaştık. Mutlu ve kıvançlıyız.
Toplum ve Hekim Dergisi, Ocak 1978’deki birinci sayısından, Kasım-Aralık 2017’dekine kadar toplam 205 sayıya kadar ulaştı. Bu sayılarda, 709 farklı yazarın imzasıyla 2754 yazı okuyucularımızla buluştu. Özetle, uzunca tarihi olan büyük bir aileyiz. Son iki rakamdan da anlaşılacağı gibi, birden fazla yazısı olan yazarlarımız da bir defa sayıldı. Dergimizde yayımlanan makaleler 2011 yılından itibaren TÜBİTAK ULAKBİM, 2015 yılından itibaren ise Copernicus Uluslararası indekslerinde yer almaya başladı.
Toplum ve Hekim Dergisi Yayın Kurulu, Haziran 2004 tarihinde “Hem hafızalarımızı tazelemek hem de yeni tanıştığımız, tanışacağımız dostlarımıza dergimizi tanıtmak amacıyla, Ocak 1978’den Kasım-Aralık 2003’e kadar yayımlanan sayıların içeriklerini kapaklarıyla beraber bir araya getirilmesi ile “TOPLUM VE HEKİM Kapaklarla yirmibeş yıl 1978-2003” başlıklı kitapçığı hazırlamıştı. Kitapçığın sunuş yazısında Toplum ve Hekim Dergisi’nin yayın hayatı “örgütsel”, “tıbbi-klinik” ve “sosyal tıp” perspektifinin ağırlıklı olduğu, birbirini takip eden üç dönem olarak tanımlanmıştır. Söz konusu bu tarihsel bölümleme, yaygın kabul gördüğünden, 40 yılımızı değerlendirirken de bu bölümlemeyi kullanacağız.
Bilindiği gibi, yetmişli yılların özellikle sonuna ulaşılırken, toplumsal muhalefetin “örgütlü” yükselişinin ülkemiz tarihinde neredeyse zirveye ulaştığı, işçi sınıfının sendikal mücadele ile sömürü oranını Türkiye tarihinin en düşük düzeyine indirebildiği, toplumsal eşitlik hedefi için siyasal mücadelenin somutlandığı yıllardır. “Kapitalizmden başka bir dünyanın, yani Sosyalizmin mümkün” olduğunu düşünenlerin ve bu hedef için çalışanların sayısı oldukça fazlaydı. İşte böyle bir ortamda görevini İstanbul’da sürdürmekte olan TTB Merkez Konseyi (MK) Toplum ve Hekim Dergisi’ni çıkarma kararı aldı ve birinci sayısının ilk yazısı, TOPLUM ve HEKİM imzasıyla ve “Çıkarken” başlığındaydı:
“TOPLUM ve HEKİM yayın hayatına giriyor. Bir yanıyla yeni bir dergi, diğer yanıyla TOB dergisinin işlevinde yeni bir aşama. Toplumla hekim arasındaki çok yönlü diyalogu, bilimsel gerçeklerin ışığında sürdürmek amacındayız.
Halk sağlığının her sorununu, ülkenin içinde bulunduğu durumu; incelemelerle, araştırmalarla ortaya koymak, temel hedeflerimizin başında gelecek. Beslenme, konut, ilaç gibi sorunların tüm yönleri, işçi sağlığı, ana - çocuk sağlığı, çevre sağlığı gibi çok boyutlu olgular dergimizde işlenecek. Tüm gerçekler hekimlere, halka iletilecek.
TOPLUM ve HEKİM aylık bir dergi. Hazırlanması için daha önceden gerekli çalışmalar yapılmalı. Bu nedenle, dergimizde yayınlanması istenen yazıların bize ulaşması önem kazanıyor. Yazıların değerlendirilmesinde ölçütlerimiz, halka, topluma yararları, örgüt çalışmalarımıza yardımcı olması, meslektaşlarımıza ve topluma ileteceği mesajın önemi olacak. Gruplarca yapılan çalışmalara öncelik vermek istiyoruz. Çalışmalarımız bireysel görüşlerden çok, hep birlikte yapacağımız çalışmalarla oluşursa önemi artacaktır. Bireysel çalışmalar da, önemi, topluma katkısı ölçüsünde gerekli yerini alacaktır.
Tüm Odalarımızı dergimizi yaratmada, yaşatmada göreve çağırıyoruz. TOPLUM VE HEKİM hepimizindir. Dergimizle hem kendi topluluğumuzu, hem de toplumumuzu ele aldığımız konularda bilimsel doğrulara, yeni aşamalara, daha geniş boyutlu düşünce ve davranışlara ulaştırmalıyız. Bu, hepimizin ortak görevi olacaktır.
Dergimizi yaratmak kadar yaşatmak da görevimizdir. Dergimizin sağlıklı yaşaması, yayın sürekliliğinin sağlanması abone sayısıyla orantılı olarak artacaktır. Her Odamız, geniş abone kampanyasını sürdürmelidir.
Başarı da başarısızlık da hepimizin olacaktır”.
Her ay düzenli olarak yayımlanmaya başlayan Dergimiz, 12 Eylül Asker Darbesi’nin TTB’nin çalışmalarını durdurması nedeniyle, Kasım 1980’de fiilen kapatılmış oldu. Dergimizin Ocak 1978 - Ekim 1980 sayılarında temel olarak toplumsal yaşam ve TTB’nin örgütsel hedeflerini ele alan yazıların yanında, halk sağlığı alanında genç asistan hekimlerin yazılarına da yer verildi. Ekim 1980 tarihli 32. sayı ile birlikte, Dergimizde “örgütsel” perspektifin ön planda olduğu bu dönem, zorunlu olarak sonlanmış oldu.
Sömürü oranının patronlar lehine yeniden düzenlenmesi ve emek yoğun üretimle ihracata dayalı ekonomik model aracılığıyla, emperyalist ülkelere kaynak aktarılmasını düzenli ve kolay hâle getirme hedefiyle hazırlanmış olan “24 Ocak 1980 Kararları”nın toplum ikna edilemediği için asker darbesi eliyle hayata geçirilmesi, Kurucu Meclis tarafından çıkartılan “yasa” metinleri aracılığıyla da sağlandı. Bu dönemdeki düzenlemelerden birisi TTB-MK üyelerine Ankara’da ikâmet etme zorunluğunun getirilmesiydi. TTB-MK’nin Kasım 1980 tarihinde durdurulan faaliyetleri, 1983 yılında, bu defa Ankara’da yeniden başladı.
Ankara’da göreve başlayan yeni TTB-MK, kısa bir süre içinde Toplum ve Hekim Dergisi’nin ikinci yayın dönemini organize etti. Dergi’nin 33. sayısı, Haziran 1984 tarihinde yayımlandı. Bu sayının birinci sayfasında dönemin TTB-MK Başkanı Dr. Nusret Fişek hocamız, hekimlik tarihi ve değerleri ile bilimsel bilgiye olan gereksinimin nasıl karşılanacağını anlatan “Başlangıç” başlığındaki yazısının son bölümünde sürekli eğitimde kullanılan yöntem, araç ve gereçleri maddeler hâlinde sıralarken, ilk sırada “Dergi ve kitaplara” yer veriyordu. Aynı sayfanın sağ alt köşesinde yer alan küçük bir kutucuk içerisinde, Yayın Kurulu imzasıyla yayımlanan “Okurlarımıza” başlığındaki kısa mesajda: “… Dergimizin amacı, hekim arkadaşlarımıza hastalık teşhis ve tedavisinde yararlı olacak kısa ve öz yazılar ile hekimliğin toplumsal yönlerini işleyen yazıları sunmaktadır…” denilerek, yeni yayın döneminin yeni perspektifini de paylaşmıştır. Toplum ve Hekim’in ağırlıklı olarak içeriğini “tıbbi-klinik” perspektifin belirlediği bu dönem, 46. sayıya kadar devam etti. Bu dönemde, yılda dört sayı olarak yayımlanan Toplum ve Hekim Dergisi’nin yayını, mali nedenlerle 1988 yılında durduruldu.
Seksenli yılların ikinci yarısı, Türkiye’de toplumsal muhalefetin yavaş yavaş canlandığı, biçimlendiği bir dönem oldu. Özellikle ekonomi temelli hak talepleri kitleselleşerek, yaygınlaştı. Böyle bir dönemde Eylül 1988’de Ankara Tabip Odası’nın öncülüğünde başlatılan bir çalışma ile TTB-MK, Tabip Odaları yönetimleri ve hekimlerin kitlesel olarak katıldığı “Beyaz Eylem” Ankara’da gerçekleştirildi. Hekimler bu eylemde yalnızca kendileri için özlük haklarını değil, toplumun “eşit, parasız ve nitelikli sağlık hizmeti hakkı”nı da birlikte talep ettiler. Bu eylemi, kısa süre içinde hastanelerde tutulan “toplu nöbetler” izledi. Böyle bir atmosferde, 1990 yılının yaz başında gerçekleştirilen TTB’nin MK ve diğer organlarının seçimlerini, kendilerini Etkin Demokratik TTB (EDTTB) gurubu olarak adlandıran; başka bir dünya, toplumsal eşitlik için mücadele eden; genç ve dinamik bir kadro kazandı. Dergimizin üçüncü döneminin ilk adımları da o günlerde atılmış oldu.
Dönemin toplumsal muhalefete özgün dinamiklerinin de etkisiyle Toplum ve Hekim Dergisi yayın hayatının üçüncü dönemine Ekim 1991 tarihinde; 47. sayı ile başladı. Bu sayıda, Yayın Kurulu imzasıyla “47. sayı ile devam ederken” başlığındaki ilk yazı, hem o günleri hem de o dönemdeki TTB’yi ve hedeflenen Toplum ve Hekim Dergisi’ni açıklıkla anlatıyor:
“... Aralarına her gün beş bin geç meslektaşın eklendiği ve yıllardır tahrip edilen bir sağlık sektörünün sorunlarını omuzlamak zorunda kalan Türkiyeli hekimler, özellikle son yirmi yılda giderek yoğunlaşan biçimde, bilimsel ve onurlu bir hekimlik ve sağlıklı bir toplum için mücadele etmektedirler. Bu mücadele hekim emeğinin toplumdaki payını artırmaktan, yeterli bir tıp eğitimine, nitelikli bir hekimlik uygulamasına ve Türkiye insanının layık olduğu sağlık hizmetlerinin sağlanmasına kadar birçok alanda yürütülmektedir.
Bu çalışmaları sırasında hekimler, birçok olguyu tespit etmekte, bunların analizini yapmakta ve çözüm yöntemleri geliştirerek bu yöntemleri uygulamanın çabasını göstermektedirler.
Türkiyeli hekimlerin gerek birbirleri ile, gerekse toplum ile kurdukları ilişkiler çok zengin ve çeşitlilik göstermektedir. Bu ilişkileri teorileştirme çabaları da azımsanmayacak ölçüde gelişmiştir.
Eskilerine her gün yenilerinin eklendiği bu birikim, sağlık sektöründeki çeşitli kurum ve kişilerin kendi vadilerinde kalmakta, tüm Türkiye hekimlerine ulaştırıldığında, bulacağı kıymetin çok altında değerlendirilebilmektedir.
Bu durum, hekimlerin birbirleri ile eskisinden daha yoğun bir iletişim gerçekleştirmeleri ihtiyacını doğurmuştur.
TTB’nin 6 Temmuz 1991 tarihinde yapılan 39. Kongresinde çeşitli illerin delegeleri bu ihtiyacı ifade etmişler ve ihtiyacın karşılanmasına hizmet edecek bir yayın organı kurma kararı almışlardır. Bu karan uygulamak için TOPLUM ve HEKİM dergisini bir ihtiyaç olarak gören ve derginin yayınlanması ile ilgili tüm sorunları çözmeye aday olan TTB üyeleri bulundukları bölgelerin tabip odalarında yan yana gelerek TOPLUM ve HEKİM bürolarını kurmuşlardır. Bu bürolarda görev alan tüm hekimler Derginin yayın kurulunu oluşturmuştur. Kurulmuş olan bürolar meslektaşlarının katılımını beklerken, Türkiye’nin tüm tabip odalarının dergi bürolarını kurmalarını umuyoruz.
Toplum ve Hekim Dergisi, hekimlerin pratik ve teorik birikimlerini birbirlerine aktaracakları bir iletişim aracı olmayı hedeflemektedir.
TOPLUM ve HEKİM Yayın Kurulu bu aracın teknik devamlılığını yürütmeyi üstlenmiştir. Ancak bu aracın nasıl kullanılacağını gönderilen yazılar belirleyecektir. Bu anlamda TOPLUM ve HEKİM’in yayın politikasını, gönderdikleri yazılar ile, elli bin Türkiyeli hekim çizecektir.”
Sosyal tıp perspektifinin önceliğiyle belirlenen bu dönemin ilk yıllarında Sağlık Bakanlığı’nın Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından içeriği ve alt yapısı belirlenen “ Sağlık Reformu” saldırısının” varlığı, Dergimizin içeriğini nitelik ve nicelik olarak hızlı bir biçimde geliştirmesine vesile oldu. Toplum ve Hekim Dergisi, dönemin TTB Halk Sağlığı Kolu ile birlikte, hem “Sağlık Reformu”nun tartışıldığı hem de TTB’nin bu alandaki bilgi birikimini geliştirip, zenginleştirdiği ve karşı tutum için sağlık politikalarındaki önerileri ve taleplerini belirleyip, netleştirdiği “amiral gemisi” rolünü üstlenmiş oldu.
Bu dönemde, yazarlar tarafından gönderilen makalelere ek olarak, günlük yaşamın neredeyse bütün alanlarını “sağlık ve sağlık hizmetleri” özgün başlığı içine taşıyarak incelemeyi hedefleyen, davetli yazarların makalelerine yer verilirken, dosya konuları üzerinden hazırlanan dergi sayıları daha öne çıktı ve öncelikli oldu.
Sosyal tıp perspektifinin hâkim olduğu bu dönemde, Toplum ve Hekim Dergisi dosya konularını tarihsel ve toplumsal bağlamı içinde bir sistematikle incelemenin yanı sıra, kavramsal çerçeve, konunun ekonomi politiği, dünyada ve Türkiye’de bu konuda yaşanmış ve yaşanmakta olan sorunlarla nedenleri, yakın, orta ve uzak dönemli çözüm önerilerini kapsayan bütünlüğü sağlayacak makalelerin bir araya getirilmesi hedefiyle çalışmalarını sürdürmüştür.
Dergimiz, 40 yıllık zaman zarfında Türkiye’de sağlık politikaları ve sağlık hizmetleri konuları başta olmak üzere, sağlık alanındaki tarihsel ve toplumsal sürecin arşivi hâline geldi. Bunun yanında, tıp eğitimi, sağlık emek gücü, sosyal güvenlik, çalışma yaşamı ve koşulları, eşitlik, tıp etiği, evrim, ekoloji, yerel yönetimler vb. birçok başlıktaki çalışmalar da bu arşivde yer almaktadır. Arşiv dediysek, ülkemizde ilk akla gelen; ulaşılamayan ve tozlu raflardan elbette ki bahsetmiyoruz. Aksine, Toplum ve Hekim’in arşiv özelliği hem fonksiyonel olma hem de kendini sürekli olarak güncelleyen iki özelliğe sahiptir. Günümüzde tez çalışması yapan akademisyenler başta olmak üzere, sağlık ve sosyal bilim alanında farklı kurumda çalışanlar, akademisyenler, arşivimizden ilk sırada yararlananları oluşturuyor.
Toplum ve Hekim arşivi dendiğinde, 18 Mayıs 2015 tarihinde yitirdiğimiz arkadaşımız sevgili Uğur Okman’ı anmadan geçemeyiz. Büyük bir ısrar, sabır ve özenle hem Toplum ve Hekim Dergisi’nin tüm sayılarının elektronik ortama geçirilmesini sağladı hem de kendi yazdığı özel bir program ile makalelerimizi anahtar kelime, yazar adı, konu, yıl ve sayı özellikleri üzerinden taranabilir ve ulaşılabilir hâle getirdi. Hakem Kurulu üyelerimiz dergimize gönderilen makalelerin değerlendirmesini yine Uğur Okman arkadaşımızın hazırladığı bir başka programı kullanarak yapmaktadır.
Türkiye’de akademik ilerlemeler için getirilen yayın ve puan koşulu ile birlikte, Toplum ve Hekim Dergisi’nin içinde yer aldığı akademik dergiler kurullarının adlarını yeniden düzenlemek durumunda kaldı. Yıllardır Yayın Kurulu olarak işlev gören organımızın adı Hakem Kurulu oldu. Bunun yanında, Hakem Kurulu’nun değerlendirmesinden olumlu/uygun bulunarak geçen araştırma makalelerinin, öncelikle araştırma yöntemi bilim üzerinden değerlendirilmesini gerçekleştiren Araştırma Danışma Kurulumuz, önceki yıllardaki adıyla varlığını yine sürdürmektedir. Bir de genel olarak yılda bir defa Hakem Kurulu üyelerimizle birlikte toplanıp, “Yuvarlak Masa” çalışmasıyla akıl ve fikir danışılan Danışma Kurulumuz olmak üzere, bu dönemde üç organımız bulunmaktadır.
Toplum ve Hekim Dergisi, uzun bir süredir “TTB Okulu” içerisinde, kendince özgünlüğü olan ikinci bir okul olma özelliği taşıyor. Bunu sağlayan da üçüncü dönemde iki aylık olarak yayımlanan dergimizin bu periyoda paralel olarak yılda en az altı defa gerçekleştirilen Yayın Kurulu/Hakem Kurulu toplantılarıdır. Ve bu toplantıların değişmeyen ilk sıradaki gündem maddesi olarak “Dünya, Türkiye, Sağlık ve TTB” başlığında yaklaşık yarım gün sürdürülen, hazırlanılmış tartışmaların olduğunu ifade etmemiz eksiklik taşısa da yanlış olmayacaktır. Dergimizin ve bu toplantıların iki önemli ismini birbirine yakın zamanlarda yitirdik. 19 Mart 2013 tarihinde Ata Soyer (Ata ağabey) ve 19 Haziran 2014 tarihinde İlhan Diken dostlarımız yaşamdan ayrıldılar. Her ikisini de özlüyoruz.
Onur Hamzaoğlu
Hakem Kurulu Adına
Editorial
40 years of age! Yes, the journal “Community and Physician” of the Turkish Medical Association (TTB) has now left 40 years behind following its first issue dated January 1978. The journal is now 40 years old.
The first issue of the year 2018 you are reading now is an indicator, an outcome of a historical process of 40 years that we are proud to share with you. We commend with appreciation and gratitude our friends who, during this period that many of you witnessed, have contributed much by assuming duty in the organs of the journal, sending their articles, working in its kitchen, conveying their suggestions and criticisms, extending their support in all phases from the first typing to final printing. How fortunate we are that they did not spare their labour and contributions from the Community and Physician. We have reached present days together by ensuring continuance and institutionalization through collective will and labour. We are happy and proud.
From the first one in January 1878 to November-December 2017, the journal Community and Physician has 205 issues altogether. In these issues 2,754 articles with 709 different authors reached our readers. In sum, we are a large family with a rather long background. As can be depicted from the last two figures, authors with more than one contribution are counted as one. Articles published in our journal started to appear in TÜBİTAK ULAKBİM starting in 2011 and in Copernicus International indexes starting from 2015.
In June 2004 the Editorial Board of Community and Physician had prepared a booklet titled “COMMUNITY AND PHYSICIAN, twenty-five years with covers: 1978-2003” bringing together the covers and content of issues from January 1978 to November-December 2003 to “refresh our memories and to introduce the publication to our newly acquainted friends.” In the introduction of the booklet, the publication life of the Community and Physician was given as three successive phases where “organizational”, “medical-clinical” and social medicine” perspectives gained weight in respective phases. Since this historical periodization was widely accepted we are going to refer to the same while evaluating our past 40 years.
As Turkey moved to the end of the 70’ies, “organized” rise of social opposition had almost reached its peak in the history of the country, trade union movement of working class pushed the rate of exploitation to its historical minimum, and political struggle for social equality assumed concrete forms. There were too many people thinking that “a world other than capitalism, socialism is possible” and were struggling for that cause. In such an environment, the TTB Central Council (CC) then located in İstanbul decided to launch the journal Community and Physician. On the first pages of the first issue we see the heading “As We Start”, “COMMUNITY and PHYSICIAN” as the author:
“The COMMUNITY and PHYSICIAN starts its publication life. It is a new journal in a sense and a new stage in the function of the TOB journal in another sense. We aim at sustaining the multi-faceted dialogue between the community and physician in the light of scientific facts.
It will be one of our leading goals to expose all problems in the field of public health and the state that the county is in through researches and studies. Our journal will cover all relevant aspects of issues such as nutrition, housing and medicine and others including workers’ health, maternal and child health and environmental health. All facts will be conveyed to physicians, to people.
The COMMUNITY and PHYSICIAN is a monthly journal. Its regularity requires early preparation work. This makes it important to ensure that articles intended for the journal reach us smoothly. Our criteria in assessing articles will be their merits in terms of benefits to people and society, to our organizational efforts, and the importance of messages they convey to our colleagues and society at large. We want to give priority to studies and articles prepared through group work. The significance of our work will be more if conducted collectively rather than individually. But individually conducted studies and articles too will find their places on our pages depending on their importance and potential contribution to society.
We call on all our chambers to contribute to and sustain our journal. The COMMUNITY and PHYSICIAN is the journal of all of us. With our journal we must carry our own community and society to scientific facts, new stages, broader ways of thinking and behaviour through issues we address. It will be the common duty of us all.
Sustaining the journal is also a duty. A sound publication policy with regular issues will be achieved by reaching large number of subscribers. So each chamber must engage in a wide campaign for subscription.
Both success and failure will be on our own account.”
While being published regularly, our journal was effectively closed down in November 1980 when the Military Coup of 12 September 1980 suspended the activities of the TTB. The issues of the journal in the period January 1978 – October 1980 mainly covered articles focusing on social life and organizational goals of the TTB as well as articles by young assistant doctors working in the field of public health. With the issue no. 32 dated October 1980 this first period marked by “organizational” perspective ended.
The “24 January Decisions” was designed to support and facilitate resource transfer to imperialist countries by intervening in rates of exploitation so as to appease employers and launching an export-oriented economic model based on labour-intensive production. Given the opposing stance of the people, these decisions were put into force by a military coup and “legislative texts” issued by the Constituent Assembly. One arrangement introduced during this period made it compulsory for the TTB-CC members to have their residence in Ankara. After a period of suspension starting from November 1980, the TTB-CC re-started its activities in Ankara in 1983.
The new CC assuming duty in Ankara shortly arranged the second publication period of the Community and Physician. The 33rd issue of the journal was published in June 1984. The article on the first page of this issue was titled “Start” and written by TTB-CC Chair Dr. Nusret Fişek. The article was about the history and values of medicine and ways responding to the need for scientific knowledge. While listing methods and tools used in continuing education in the last part of his article, Dr. Fişek placed “journals and books” at the top of the list. A small box on the bottom right of the same page was titled “To our readers” by the Editorial Board and gave a short message: “… Our journal intends to present brief and to the point essays that will be helpful to our colleagues in diagnosis and treatment, and articles focusing on social aspects of the profession of medicine.” This was the new perspective of the new publication period. This period in which the content of the Community and Physician was determined mainly by the “medical-clinical” perspective continued until the 46th issue. After running as a quarterly journal in this period, the publication of the Community and Physician was stopped in 1988 due to financial constraints.
The second half of the 80’ies was a period when social opposition in Turkey slowly revived and took a shape. In particular, demands for economic rights spread and adopted by masses. In this period the “White Action” under the leadership of Ankara Chamber of Medicine took place in Ankara in September 1988 with the participation of TTB-CC, local chambers of medicine and large number of doctors. In this action doctors raised their demands not only for their own professional rights but also for the “right to equal, free and quality health services” for all. This action was shortly followed by “collective watches” in hospitals. In the elections for the CC and other organs of the association held early in the summer of 1990 in this atmosphere, a young and dynamic group, “Active Democratic TTB” (EDTTB) struggling for a different world and social equality gained the upper hand. In fact, the steps for the third period of the journal were taken in those days.
Also under the influence of dynamics peculiar to the social opposition of the time the third period of the journal Community and Physician started in October 1991 with the issue no. 47. The editorial of the issue titled “Continuing with no. 47” gives a clear picture of the time, the TTB and the journal Community and Physician as desired:
“... The physicians of Turkey growing larger and larger with young colleagues each year who have to cope up with the problems of a sector that is being damaged for years are waging their struggle for a science based and dignified profession of medicine and a healthy society especially for the last two decades. This struggle covers a range of fields from enhancing the share of physician’s labour in society to satisfactory education and training in medicine, quality medical practices and extending quality health services that the people of Turkey deserve.
During their work physicians identify a wide range of phenomena, make their analyses, develop methods of solution and engage in efforts for the implementation of methods of solution.
The relations that physicians have among themselves and with the rest of the people are quite rich and diverse. And efforts to theoreticize these relations are quite developed as well.
However, this accumulation with incessant new additions to the stock remains in the valleys of various institutions and individuals in the sector of health and receives much lesser appraisal than it actually deserves when it reaches all physicians in Turkey.
This situation led to the need to ensure more intensive communication among physicians.
As a matter of fact, delegates from various provinces expressed this need during the 39th Congress of the TTB held on 6 July 1991 and decided to launch a publication to respond to this need. To translate this decision into life, TTB members who considered the journal COMMUNITY and PHYSICIAN as a need and committed to the solution of problems relating to its publication gathered in local chambers of medicine and established local COMMUNITY and PHYSICIAN bureaus. All physicians undertaking tasks in these bureaus constituted the editorial board of the journal. While established bureaus wait for their colleagues to participate we expect all medical chambers in Turkey to launch their journal bureaus.
The journal Community and Physician targets serving as a tool of communication through which physicians convey their practical and theoretical experiences to each other.
The Editorial Board of COMMUNITY and PHYSICIAN has undertaken to ensure the technical sustenance of this tool. However, it is articles to be sent to the journal that will determine the way this instrument is used. In this sense, the policy line of COMMUNITY and PHYSICIAN will be drawn by 50,000 physicians in Turkey.”
In the early years of this period characterised by the priority of social medicine perspective, the “Health Reform” surge by the Ministry of Health whose content and infrastructure was determined by the World Bank, International Monetary Fund and the World Health Organization provided an opportunity for qualitative improvement in the content of the journal. Together with the Public Health Branch of TTB, the Community and Physician served as a “flagship” in debates around the “Health Reform”, in enriching the information base of the TTB in this field, and gathering and clarifying suggestions and demands for health policies in opposing the “reform.”
In this period, in addition to articles submitted by authors, there were also others by guest writers incorporating almost all spheres of daily life into the generic title “health and health services.” Meanwhile, issues based on specific file themes came to the fore.
In this period with social medicine as the dominant perspective, the Community and Physician systematically examined file themes in their historical and social context with due regard to relevant conceptual framework, political economy, related problems experienced in the world and in Turkey. Articles were gathered consistently with suggestions for solution in short, medium and longer terms.
Within a period of 40 years our journal has turned out as an archive of historical and social process including the issues of health policies and health services in the first place. The archive is rich with studies and articles extending over a wide spectrum including medical education, health labour force, social security, working life and conditions, equality, medical ethics, evolution, ecology, local governments, etc. When we call it “archive” of course we do not refer to those inaccessible dusty shelves that usually come to mind. To the contrary, the Community and Physician archive is functional and it regularly updates itself. Including postgraduate students working on their theses, those working in different institutions in the fields of health and social sciences and academics are the leading beneficiaries of our archive.
Talking about the Community and Physician archive we cannot continue without commemorating dear Uğur Okman whom we lost on 18 May 2015. With his firm insistence, patience and diligence he ensured the transfer of all issues of the journal to electronic environment and made articles scannable and accessible on the basis of key words, author names, topics, years and issues with a special programme he developed. Our referees still assess articles sent for publication by another programme also developed by Uğur Okman.
Along with publication and score criteria introduced in Turkey for advancement in academic career, boards of academic journals including the Community and Physician had to modify their names. Our organ which used to be “Editorial Board” for years became the Board of Referees. But our Advisory Board which assesses research articles cleared by the Board of Referees with respect to research methodology still exists under the same name. So including the Advisory Board with which we gather once a year together with the Board of Referees to hold “Round Table” discussions we have three organs in the present period.
For a long time now, the Community and Physician functions as a second school with its special features within the “TTB School.” This is the outcome of joint gatherings as Editorial Board/Board of Referees which takes place at least six times a year parallel to bi-monthly period of our journal. And the fixed agenda of these meetings is half-day discussions under the heading “World, Turkey, Health and TTB” attended by speakers prepared in advance. Unfortunately we lost two important figures of our journal and these meetings. Ata Soyer (Ata ağabey) died on 19 March 2013, and İlhan Diken on 19 June 2014. We miss them both.
Onur Hamzaoğlu, MD
On behalf of the Editorial Board
