MAKALE ARTICLE

Amaç Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de COVID-19 pandemisi sürecinde hekimlerin çalışma koşulları ve COVID-19’a karşı aşılanma durumlarının değerlendirilmesidir. Gereç ve Yöntem Araştırma tanımlayıcı tiptedir. Araştırma Türkiye’de halen aktif olarak çalışan hekimlerle yürütülmüştür. Örnekleme yapılmamış, pandemi döneminde aktif çalışmaya devam eden hekimlere tabip odaları, e-posta ve sosyal medya grupları aracılığıyla ulaşılmaya çalışılmıştır. Bu hekimlerden araştırmaya katılmayı kabul eden ve çevrimiçi anket formunu Şubat-Temmuz 2021 tarihlerinde yanıtlayan, çeşitli illerden 509 kişi çalışmaya dahil edilmiştir. Bulgular Araştırmaya katılan 509 hekimin 308’i kadındı. Hekimlerin %58,3’ü birinci basamakta çalışmaktaydı. Hekimlerin %17,5’i pandemi döneminde her zamankinden daha fazla mesai yapmıştı. Hekimlerin %28,9’u hastalar üzerinde aerosol üretici işlem yapmıştı. Birinci basamaktaki hekimlerin %55,9’u, 2./3. basamaktaki hekimlerin %87,7’si çalıştığı kurum tarafından temin edilen kişisel koruyucu donanımı yeterli bulmaktaydı (p<0,01). Çalıştığı kurum tarafından alınan önlemleri ise hekimlerin yarıya yakını yetersiz bulmaktaydı. Pandemiye yönelik gerekli bütün eğitimlerin verildiğini düşünenler %11,8’di. Çalıştığı kurum tarafından düzenli PCR testi yapılanlar %3,1’di. Hekimlerin %48,9’u pandemi döneminde istifa etmeyi düşünmüştü ve istifa etmeyi düşünenler birinci basamakta çalışanlarda istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha fazlaydı. Hekimlerin %90,6’sı COVID-19 aşısı olmuştu. Hekimler COVID-19 ile ilgili güncel yayın ve gelişmeleri en sık internetten erişilen bilimsel dergi ve makaleler ve Sağlık Bakanlığı web sitesinden takip etmekteydiler. COVID-19 nedeniyle hekimlerin %52,9’u yüksek derecede hasta olma endişesi, %80,9’u bir yakınına hastalık bulaştırma endişesi ve %79,9’u bir yakınını kaybetme endişesi yaşamıştı. Hekimlerin %57,2’si pandemi döneminde kendini oldukça veya çok tükenmiş hissetmişti. Hekimlerin %95,9’u COVID-19’un sağlık çalışanları için meslek hastalığı olarak sayılması gerektiğini düşünüyordu. Sonuç Araştırmaya katılan hekimler COVID-19 pandemisi döneminde iş yükünde artış, hastalarla yakın temas gerektiren işlemler yapma, koruyucu malzeme teminindeki eksiklikler ve çalışılan kurumda pandemiye yönelik alınan ek tedbirlerdeki yetersizlikler gibi nedenlerle genel olarak artan sağlık riskleriyle karşılaştıklarını bildirmiştir. Yine hekimler, bir yandan hastalarıyla ilgilenirken diğer yandan kendilerinin ve yakınlarının sağlığıyla ilgili endişeler yaşamışlar, bir bölümü bu dönemde izin dahi kullanamamış, bütün bunlar kaygı düzeylerini ve tükenmişliklerini ve dolayısıyla psikolojik destek alma ihtiyacını artırmıştır. pandemi döneminde hekimlerin yarıya yakını istifa etmeyi düşünmüştür. COVID-19’a karşı aşı uygulamasına başlanması sonrasında katılımcıların çoğu aşılanmış olmakla birlikte, aktif çalışmaya devam eden bu hekimler arasında henüz aşılanmamış %10’a yakın bir kesim olduğu saptanmıştır. Hekimler ve tüm diğer sağlık çalışanlarının çalışma koşullarının iyileştirilmesi, sağlıklarının korunması, bildirim ve taleplerinin dikkate alınması her zaman önemliyken, sağlık risklerinin ve iş yükünün arttığı pandemi koşullarında daha da önem kazanmaktadır.

The aim of this study is to evaluate the working conditions of physicians and their vaccination status against COVID-19 during the COVID-19 pandemic in Turkey.Materials and MethodsThe research is of descriptive type. The research was carried out with physicians still actively working in Turkey. No sampling was made, and physicians who continued to work actively during the pandemic period were tried to be reached through the medical associations, e-mail and social media groups. Among these physicians, 509 people from various provinces who agreed to participate in the study and answered the online questionnaire between February-July 2021 were included in the study.Findings Of the 509 physicians participating in the study, 308 were women. 58.3% of the physicians were working in primary care. 17.5% of physicians worked more overtime than usual during the pandemic period. 28.9% of physicians performed aerosol generating procedures on patients. 55.9% of physicians in primary care, 87.7% of the physicians at the the 2nd and 3rd level of health care found the personal protective equipment provided by the institution they work to be sufficient (p<0.01). Nearly half of the physicians found the measures taken by the institution they worked to be inadequate. Those who thought that all necessary trainings for the pandemic were given were 11.8%. Those who had regular PCR testing by the institution they worked for were 3.1%. 48.9% of the physicians had considered resigning during the pandemic period, and those who thought to resign were statistically significantly higher among those working in primary care. 90.6% of the physicians had been vaccinated against COVID-19. Physicians were following the current publications and developments related to COVID-19 most frequently through scientific journals and articles accessed from the internet and the Ministry of Health website. Due to COVID-19, 52.9% of the physicians were worried about being ill at a high level, 80.9% were worried about infecting a relative, and 79.9% were worried about losing a relative. 57.2% of the physicians felt quite or very exhausted during the pandemic period. 95.9% of physicians thought that COVID-19 should be counted as an occupational disease for healthcare workers. Conclusion Physicians participating in the study reported that they faced increased health risks in general due to increased workload during the COVID-19 pandemic, performing procedures that require close contact with patients, deficiencies in the supply of protective materials, and inadequacies in additional measures taken for the pandemic in the institution they work for. Again, while the physicians were taking care of their patients, on the other hand, they had concerns about the health of themselves and their relatives. During the pandemic period, nearly half of the physicians thought of resigning. Although most of the participants were vaccinated after the initiation of vaccination against COVID-19, it was determined that among these physicians who continue to work actively, there was close to 10% who had not yet been vaccinated. While it is always important to improve the working conditions of physicians and all other healthcare professionals, to protect their health, to adequately inform them, and to take into account their notifications and demands, it becomes even more important in pandemic conditions where health risks and workload increase.