Yazar
İlknur ERKÖSEOĞLU
Dr. Öğr. Üyesi, Karadeniz Teknik Üni. Tıp Fak. Tıbbi Farmakoloji A. D.(ORCID No: 0000-0003-2243-0274)
Yazar
Tutku EKİZ KAVUKOĞLU
Prof.Dr., Karadeniz Teknik Üni. Tıp Fak. Tıbbi Farmakoloji A. D.(ORCID No: 0000-0002-9057-0634)
Yazar
Ersin YARIŞ
Prof.Dr., Karadeniz Teknik Üni.Tıp Fak. Tıbbi Farmakoloji A. D.(ORCID No: 0000-0002-2950-5905)
Özet
-
Sağlık hizmeti organizasyonu, hangi hizmet modeli geçerli olursa olsun hizmeti alanların gereksinimlerini bütüncül olarak değerlendirmek ve bunları ayrı ayrı karşılayabilme becerisine sahip olmak durumundadır. Gebelik döneminde teratojenite açısından değerlendirmeleri de içeren kapsamlı bir sağlık hizmeti sunulması gerekir. Sağlık hizmet sunumunda ilacın rolü giderek artmaktadır. Gebelik, ilaç kullanımı açısından özel olarak değerlendirilmesi gereken bir dönemdir. Gebe bir kadının aldığı ilaçlar veya diğer maddeler, fetüsün büyümesi ve gelişimine olumsuz etkiler yapabilir. Hekimin gebeye ya da reprodüktif dönemdeki kadına reçete yazmadan, özellikle de olası teratojenik etkileri bilinen ilaçları reçete etmeden önce mutlaka literatürdeki son gelişmeleri gözden geçirmesi yerinde olacaktır. Gebelik sırasında maruziyetlerle ilgili gerçek riskler ve faydalar hakkında doğru, kanıta dayalı ve güncel bilgi sağlayan bir hizmet, kadınların ve hekimlerin gereksiz kaygılarını azaltmalarına yardımcı olabilir. Bu tür bilgilendirmelerin, isteyerek ya da spontan düşük ve ölü doğumları önleyebileceği ve mesleki riskleri en aza indirebileceği gösterilmiştir. Ayrıca, hamilelik sırasında kadınların tıbbi hastalıkları için yetersiz tedavi görmeleri de engellenmiş olur. Teratojenite konusunda bilimsel bilgi edinme tıbbın en geride olduğu alanlardan birisidir. Çünkü etik sorunlar nedeniyle gebe kadınlarda klinik, prospektif çalışma yapmak güçtür. Konuya ilişkin bilgi birikimini artırmak, bilgiye ulaşımı kolaylaştırmak ve hızlandırmak, ayrıca konuyla ilgili profesyonelleşmeyi artırmak için tüm dünyada “Teratojenite Bilgi Servisleri” (TBS) kurulmaktadır. TBS’lerin amaçları, aktivitelerini ortak bir zeminde toplayarak, konjenital anomalilerin ve gelişim problemlerinin önlenebilmesine katkı sağlamak için veri toplanmasını ve değerlendirmesini sağlamaktır.
Summary
-
Whatever the model is valid, health service organizations should holistically estimate the necessities of the users and be capable of providing each of them. Health service must involve pregnancy phase including teratogenicity with all its distinctions and details. Role of drug use increases in medical health provide. Pregnancy is an important phase requires special assessment for drug use. Many drugs and substances can cause negative effects on the growth and development of fetus. Before prescribing to pregnant or women in reproductive age, doctors have to review medical literature especially on the basis of possible teratogens. A health system providing the real risks and benefits of exposures during pregnancy, true, evidence-based, current knowledge can help mothers and doctors decreasing their anxiety. Such kind of briefings can prevent unnecessary termination of pregnancies and minimize professional risks. In addition, it protects pregnant women taking any insufficient medical treatment because of their chronic diseases. Creating scientific knowledge about teratogenicity is very limited for medicine. Because of ethical limitations it is difficult to conduct prospective clinical investigation. In order to accumulate scientific knowledge, easing and accelerating the access of knowledge, increasing professionalization “Teratology Information Service” (TIS)s were established in whole world. All these services prepare personal teratogenicity reports depending on current literature review.
Anahtar Sözcükler / Keywords
Kaynaklar / References
-
Bacino C.A, Congenital anomalies: Causes. 2023 Beckman D A, Brent R L. Mechanism of known environmental teratogens: drugs and chemicals. ClinPerinatol. 1986 Sep;13(3):649-87. Brent RL, The complexities of solving the problem of human malformations. ClinPerinatol. 1986;13(3):491. Clementi, M, Di Gianantonio, E. Clinical Teratology. In: Nicolopoulou-Stamati P, Hens L, Howard CV (Eds), Congenital Diseases and the Environment. Springer, 2007: pp. 147–160. Duman MK. Türkiye’de Teratojenite Bilgi Servisleri. Türk Farmakoloji Derneği E-Bülteni. 2013, (62):2-5. Entis web sayfası Erişim Tarihi: 1 Ekim 2024. https://www.entis-org.eu/ Feibus KB. FDA’s proposed rule for pregnancy and lactation labeling: improving maternal child health through well-informed medicine use. J Med Toxicol. 2008 Dec;4(4):284-8. Finnell R H, Buehler B A, Kerr B M, Ager P L, Levy R H. Clinical and experimental studies linking oxidative metabolism to phenytoin-induced teratogenesis. Neurology 1992 Apr;42(4 Suppl 5):25-31. Göker A, Kadıoğlu Duman M, Gürpınar T, Muci E, Yıldırım Y, Erköseoğlu İ, Dikayak Ş, Koyuncu FM. Gebelikte ilaç kullanımı nedeni ile başvuran hastaların değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri J Gynecol Obst 2012; 22(2): 90-94. Gunatilake R, Patil AS. Safety of Medications During Pregnancy. MSD Manual Consumer Version, 2023 Herbst AL, Ulfelder H, Poskanzer DC. Adenocarcinoma of the vagina. Association of maternal stilbestrol therapy with tumor appearance in young women. N Engl J Med. 1971;284(15):878. Hatun S. Talidomid Faciasını Önleyen Dr. Frances Oldham Kelsey’in Ardından. Türk Farmakoloji Derneği E-Bülteni, 2015; 128: 4-6. King CT, Rogers PD, Cleary JD, Chapman SW. Antifungal therapy during pregnancy. Clin InfectDis. 1998;27(5):1151. Kadıoğlu M, Kalyoncu NI. Gebelikte İlaç Seçimi ve Teratojenite Bilgi Servisleri. Türkiye Klinikleri Dahili Tıp Bilimleri Dergisi “Toksikoloji Özel Sayısı” 2006; 2(46): 63-68. Leen-Mitchell M, Martinez L, Gallegos S, Robertson J, Carey JC: Mini-review: History of organized teratology information services in North America. Teratology. 2000, 61(4):314-317. Lupattelli A, Spigset O, Twigg MJ et al. Medication use in pregnancy: a cross-sectional, multinational web-based study. BMJ Open 2014;17:e004365. Miral M, Kızılkaya Beji N: Gebelikte ilaç kullanımı ve danışmanlık. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi (HSP). 2017, 4(2):142-148. Mother to baby web sitesi Erişim Tarihi 1 Ekim 2024 https://mothertobaby.org/about-otis/ Ömeroğlu i, Demir Ö, Gölbaşı H, Uçar E, Barış Sever, Özer M, Emiralioğlu Z, Yıldırım S Karaca, Gölbaşı C, Ekin A. Gebelikte İlaç Maruziyetinin Prenatal ve Postnatal Sonuçları Robertson R T, Allen H L, Bokelman D L. Aspirin: teratogenic evaluation in the dog. Teratology. 1979 Oct;20(2):313-20. Vargesson N, Thalidomide embryopathy. An enigmatic challenge. ISRN Developmental Biology Volume 2013, Article ID 241016, 18 pages. http://dx.doi.org/10.1155/2013/241016
Geliş Tarihi / Received Date
-
03.01.2025
Kabul Tarihi / Accepted Date
-
06.02.2025