MAKALE ARTICLE

Türkiye’de hızla artan yaşlı nüfus, yaşlı sağlığı alanındaki akademik çalışmalara duyulan gereksinimi artırmaktadır. 2014 - 2023 yılları arası 10 yıl ve 2024 yılının ilk 8 ayında, TR Dizin’de indekslenen ve yaşlı sağlığı ile ilgili makalelerin bibliyometrik analizi gerçekleştirilmiştir. Arama kriterleriyle ulaşılan 11.066 makale arasından yaşlı sağlığı ile ilgili olduğu belirlenen 3.044 çalışma ayrıntılı olarak incelenmiştir. Çalışmaların zaman içinde arttığı, özellikle 2020-2021 yıllarında belirgin bir yükseliş olduğu saptanmıştır. Tematik açıdan değerlendirildiğinde, “Yaşlılarda Sağlık Sorunları” temasının en baskın konu olduğu (%72,2) görülmüştür. Ancak yıllar içinde sosyal ve ekonomik sorunlar, politikalar, çevresel faktörler ve sağlıklı yaşlanma gibi alanlarda tematik çeşitliliğin arttığı; ancak “Yaşlı Ayrımcılığı, İstismarı ve İhmali” ile “Yaşlı Dostu Kentler” konularının akademik literatürde daha sınırlı yer bulduğu görülmektedir. Araştırma tasarımına göre incelendiğinde, gözlemsel araştırmaların ağırlıklı olduğu, müdahale çalışmalarının yetersiz kaldığı saptanmıştır. Özellikle yaşam tarzı değişiklikleri ve rehabilitasyon programlarına yönelik müdahale çalışmaların azlığı dikkat çekicidir. TR Dizin’de ilgili yayınların %66,4’ü (2.021 yayın) hiç atıf almamışken, Türkçe yayınların İngilizce yayınlara göre daha yüksek oranda atıf aldığı belirlenmiştir (p<0,05). Bu durum, Türkçe kaynakların araştırmacılar tarafından daha yoğun kullanıldığını düşündürmektedir. Sonuç olarak, Türkiye’de yaşlı sağlığı konusunda artan yayın sayısı ve tematik çeşitlilik sevindirici olmakla birlikte, sosyal, çevresel ve politik boyutların araştırmalara daha fazla entegre edilmesine ve müdahale çalışmalarının artırılmasına ihtiyaç vardır. Ayrıca, Türkçe literatürün güçlendirilmesi, anadilde eğitimin ve ulusal politika geliştirme süreçlerinin desteklenmesi açısından önem taşımaktadır.  

 The rapidly increasing elderly population in Turkey has heightened the need for academic studies in the field of elderly health. A bibliometric analysis was conducted on articles indexed in TR Dizin related to elderly health, covering the ten-year period between 2014 and 2023, as well as the first eight months of 2024. Among the 11,066 articles reached through the search criteria, 3,044 were identified as relevant to elderly health and analyzed in detail. It was observed that the number of studies increased over time, with a particularly notable rise in 2020-2021. From a thematic perspective, “Health Issues in the Elderly” was found to be the dominant topic (72.2%). However, over the years, there has been a growing thematic diversity, including social and economic problems, policies, environmental factors, and healthy aging. Nonetheless, “Elderly Discrimination, Abuse and Neglect” and “Age-Friendly Cities” have received more limited attention in the academic literature. In terms of research design, observational studies predominated, while intervention studies were insufficient. Notably, there were few intervention studies focusing on lifestyle changes and rehabilitation programs. It was also determined that 66.4% (2,021 publications) of the related works in TR Dizin received no citations, and Turkish-language publications had a higher citation rate compared to those in English (p<0.05), suggesting that Turkish sources are more frequently utilized by researchers. In conclusion, while the increase in the number of publications and the thematic diversity in elderly health studies in Turkey is encouraging, there is a need to further integrate social, environmental, and policy dimensions into research and to increase intervention studies. Moreover, strengthening the Turkish literature is important for supporting education in the native language and for informing the development of national policies.